Dựa trên cơ sở sự đa dạng ngôn ngữ, người ta cho rằng ngữ chi Việt có thể đã xuất hiện tại các địa điểm mà ngày nay là các tỉnh Bolikhamsai, Khammouane của Lào và Nghệ An, Quảng Bình của Việt Nam[6]. Thời gian bắt đầu của ngữ chi Việt ít nhất đã 2.000 năm.

Tổ tiên của ngữ chi Việt được cho là có nền móng tại khu vực sông Hồng và ngày nay là miền Bắc và miền Trung Việt Nam. Tuy nhiên, nguồn gốc của các ngôn ngữ vẫn là một chủ đề gây tranh cãi giữa các nhà ngôn ngữ học.

Tiếng Việt đã được nhận dạng là một ngôn ngữ Nam Á vào giữa thế kỷ XIX và có chứng cứ mạnh mẽ ủng hộ cho phân loại này. Ngày nay, tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn âm tiết giống như tiếng Quảng Đông hay tiếng Thái Lan và đã mất nhiều đặc điểm của âm vị và hình vị ngôn ngữ Nam Á nguyên thủy. Tiếng Việt cũng vay mượn nhiều từ thuộc vốn từ vựng của tiếng Trung và các thứ tiếng Thái. Vì vậy, nhiều nghiên cứu trước đây không đồng ý với ý kiến cho rằng tiếng Việt gần gũi với tiếng Khmer hơn là với tiếng Trung và tiếng Thái.

Tuy nhiên, những đặc điểm này chỉ là bề ngoài, là kết quả của sự tiếp xúc ngôn ngữ. Trong hàng ngàn năm Bắc thuộc và vai trò của Hán học vào thời kỳ phong kiến sau đó, tiếng Việt chịu ảnh hưởng nhiều từ tiếng Trung, thậm chí cả trong chữ viết, tiếng Việt đã sử dụng chữ Nôm trong hàng trăm năm. Nhiều ngôn ngữ thuộc ngữ chi Việt có hệ thống thanh điệu và phát âm trung gian giữa tiếng Việt-Mường với các nhánh khác của ngữ hệ Nam Á mà không bị ảnh hưởng bởi tiếng Trung và tiếng Thái.